سماق، مزه منحصر به فردی دارد که معمولاً به تند و کمی میوه ای و شبیه لیمو توصیف می شود. این میوه خوشه ای در مناطق کوهستانی خاصی از کشور رشد میکند و مردم آن را به عنوان چاشنی غذا یا همراه غذایی همچون کباب میل می کنند.
این درختچه در سردشت، تبریز، رودبار و کشورهای خاورمیانه رشد می کند و خواص بسیار زیادی دارد، به طور مثال برای دندان درد مفید است و اشتها را تحریک می کند. لثه را تقویت و از خونریزی معده جلوگیری می کند. به دلیل داشتن تانن فراوان قابض و پاک‌کننده معده میباشد. همچنین سماق برای بیماران دیابتی بسیار مفید است.
سماق چیست؟
سماق میوه ای خوشه ای به رنگ قرمز و قهوه ای از خانواده ی پسته ایان است که در زبان فارسی به آن سماک هم گفته میشود. این میوه دارایدرخت یا درختچه ای است که ارتفاع آن معمولا 3 الی 5 متر میباشد که شاخه زیادی به رنگ متمایل به سفید دارد.
برگ محصول مرکبشانه ای بوده و از 5 الی 7 جفت برگچه پوشیده از کرک و بدون دمبرگچه، بیضی با دندانه های نامنظم در حاشیه، روی برگ سبز مات و زیر برگ روشنتر و در پاییز برگها سرخ و یا حنایی می شود و هر برگچه آن در حدود 3 الی 7 سانتیمتر طول دارد.
گل این میوه بسیار کوچک، سبز فام، نر ماده و تک جنس، مجتمع در خوشه های مرکب، انتهایی و متراکم و حنایی رنگ است و در حدود 10 سانتی متر طول دارد.
میوه سماق به صورت شفت کرکدار، مدور، قلوه ای شکل و نافدار که رسیده آن به رنگ سبز متمایل به زرد و یا قرمز رنگ می باشد.
این محصول گرمسیر است و در سایه رشد چندان خوبی ندارد،در برابر آفتها مقاوم است، اگر در اثر کم آبی خشک شود با کمترین رطوبت دوباره شروع به رشد کرده و جوانه میزند و در صورت سرمازدگی ساقه های جدید ایجاد می کند.
روش های تکثیر این درختچه به صورت پاجوش، بذر و قلمه ساقه و ریزوم است، بهترین روش پا جوش است که در پاییز یا آخر زمستان پا جوش را با ریشه از گیاه مادر جدا کرده و در محیط جدید کشت می کنند.
سماق قرمز چون پوسته آن بیشتر است، رنگ آن روشن تر به نظر می آید. این محصول نواحی دیگر تیره تر بوده و مرغوبیت پایین تری دارند.
اگر دانه گیاه را از سماق جدا و پودر کنند رنگ سماق تیره میشود و مرغوبیت آن کمتر میشود. اما اگر پوسته رویی آن را جدا و بعد پودر کنند رنگ آن روشن تر شده و مرغوب تر به نظر میرسد. این محصول دارای انواع مختلفی از جمله، سماق صمغی، آمریکایی و معمولی است.
مواد مغذی موجود در سماق
این میوه همانند دیگر گیاهان و ادویه های دارویی، کالری کم و ویتامین C بالایی دارد و باعث ایجاد یک آنتی اکسیدان مهم برای کمک به مبارزه با بیماری ها و بهینه سازی سلامتی می شود.
به طور خاص، سماق غنی از پلی فنول ها و فلانوئیدها است، مانند:گالیک اسید، متیل گالات، کامپرلو و کورستین ؛ هم چنین حاوی تانین است که به عنوان آنتی اکسیدان ممکن است خواص ضد سرطانی هم داشته باشد.
خواص سماق برای درمان و سلامتی
1. مبارزه با سرطان
برخی مطالعات نشان داده اند که گیاه سماک دارای خواص ضد سرطانی است. و سرطان پستان از سلول های سالم در طول درمان محافظت می کند. افرادی که سیگار می کشند میتوانند خطر ابتلا به سرطان ریه را با استفاده از ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی کاهش دهید.
2. آنتی اکسیدان
سماق دارای آنتی اکسیدان های قوی است که با سلول های مضر مبارزه می کند و از سلول های سالممحافظت می کند.
3. بواسیر
یکی دیگر از خواص درمانی این میوه درمان هموروئید یا بواسیر و همچنین درمان خونریزی بواسیر است.
4. مبارزه با میکروب
براساس تحقیقاتی که در سال 2010 در انجام گرفت، سماق یک گیاه ضدمیکروبی شناسایی شده است. و گفته می شود که این گیاه به عنوان یک دفاع جدی در برابر مواد مغذی کم مصرف به ویژه سالمونلا تیفیموریوم مورد استفاده قرار می گیرد.
برای عملکرد بهتر این گیاه آن را با روغن آویش مخلوط کنید تا نتیجه بهتری بگیرید.
5. درمان دندان درد
آغشته کردن دندان ها به سماق برای تقویت و استحکام لثه ها و درمان دندان درد بسیار مفید و کارآمد می باشد، و همچنین برای سفید شدن دندان میتوانید دندان هایتان را با سماق مسواک زده و سپس شست وشو دهید.
6. مقابله با قارچها
این گیاه دارای خاصیت ضد قارچی موثر است. که قادر به مبارزه با آسپرژیلوس فلاووس، به خصوص پاتوژن انسانی خواهد بود.
آسپرژیلوس فلاووس ممکن است که باعث عفونت ریه و تنگی نفس شود. شیمی درمانی که از داروها برای جلوگیری از رشد سلول های سرطانی استفاده می کند، یا با کشتن سلول ها یا متوقف کردن آنها از منتشر شدن انها جلوگیری میکند.
شایع ترین نشانه های عفونت قارچی عبارت اند از:درد قفسه سینه، تب و درد مفاصل و…
7.جلوگیری از پوکی استخوان
پوکی استوخاون یکی دیگر از بیماریهای شایع ایی است که استخوان های ضعیف و ناتوان متاثر از ریزش استخوان و افزایش خطر شکستگی مشخص می شود. با افزایش سن خطر ابتلا به پوکی استخوان هم بیشتر می شود, احتمال ابتلا به پوکی استخوان در استخوان ران, گردن و ستون فقرات کمری وجود دارد.
8. درمان دیابت
سماق یک آنتی اکسیدان قوی است که به کاهش کلسترول و قند خون کمک می کند، و از دیابت و چاقی شما را تا حدودی درماننگه میدارد.
9. ادرار آور
سماق دارای خواص ادرار اوری است بنابراین، مشاهده شده است که این یک گیاهی است که به حذف مواد سمی از بدن کمک می کند. برای دفع ادرار و التهاب دردناک و التهاب ناشی از التهاب مثانه استفاده می شود. در خاورمیانه، آب ترش این میوه یک گزینه رایج برای تسکین ناراحتی شکم استفاده می شود.
10. ضد التهاب
سماک نوعی ادویه ضد التهاب شناخته شده است که به مبارزه با اختلالات مختلف، سرماخوردگی و آنفولانزا کمک می کند.
11. قاعدگی
مصرف این میوه دارویی و درمانی به کاهش خونریزی رحم در زمان قاعدگی کمک می کند.
12. اسهال
این محصول برای درمان اسهال و اسهال خونی بسیار مفید است، برای درمان اسهال مقداری سماق، گشنیز خشک شده و زرده تخم مرغ آب پز را میل کنید.
13. تسکین درد ماهیچه ها
بر اساس مطالعات انجام گرفته عصاره این گیاه می تواند به کاهش درد عضلانی در حین فعالیت هوازی در بزرگسالان سالم کمک می کند.
14. معده و دستگاه گوارش
سماک اشتها را تقویت کرده و حاوی مقادیر بالای تانن بوده و برای درمان معده درد و زخم معده کاربرد فراوانی دارد و به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.
15. کاهش وزن
مقدار بالای ویتامین C موجود در این میوه و دمنوش آن خاصیت چربی سوزی دارد و برای لاغری و کاهش وزن مفید می باشد.
16. دیابت و قند خون
در یک آزمایش و مطالعات یک مجله دارویی گفته شده که این میوه باعث کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت شود.
17. زنان باردار
خاصیت دیگری که پودر سماق دارد برای درمان تهوع و استفراغ دوران بارداری است، برای رفع تهوع و استفراغ بارداری پودر سماق را با زیره و آب سرد مخلوط کنید و بخورید.
نکته: قبل از مصرف هرگونه ماسک بر روی صورت و نقاط حساس بدن، با ماساژ مقدار کمی از آن بر روی دست خود به مدت حداقل 20 دقیقه، از نداشتن حساسیت نسبت به آن مطمئن شوید.
18. سیاه شدن موی سر
شست و شوی موها با دمنوش برگ درخت سماق باعث سیاه شدن موی سر می شود.
19. درمان لک های پوستی
جوشانده برگ، ریشه و ساقه این میوه را بر روی لکه های سفید و قهوه ای پوست صورت به مدت چند دقیقه ماساژ دهید،تا باعث از بین رفتن این لکهای موزی شوید.
20. جوان سازی پوست
سماک حاوی مقادیر بالای ویتامین C می باشد که باعث کاهش چروک پوست شده و به جوان سازی پوست صورت کمک می کند.
21. درمان کهیر
برای درمان کهیر سماق و جوش شیرین را با هم ترکیب کنید و بر روی کهیر بمالید.
تهیه چای سماق
برای لاغری و کاهش وزن با سماق 1 الی 2 قاشق پودر سماق را در آب جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه دم بکشد سپس آن را بنوشید.
برای لاغری شکم می توانید بعد از هر وعده غذایی نصف قاشق چایی خوری سماق را با آب مخلوط کنید و بنوشید.
فواید چای سماق
درست کردن چای سماق کار راحتی است. شما چای سماق را میتوانید با استفاده از یخ و چای سرد آماده کنید. وقتی که با لیموناد مخلوط کنید، منبع عالی ویتامین C می شود و مقاومت بدن را افزایش می دهد.
بنابراین برای بیماری های زمستانی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا خوب و مفید است. چای سماق برای مخلوطی از مشکلات آسم، تنگی نفس، اسهال، سرفه، گلو درد و عفونت مفید در نظر گرفته می شود.
مقدار مصرف سماق
سماق را می توان با انواع سالاد ها و یا با غذاهای سرخ کردنی مانند سیب زمینی و گوشت و ماهی و همچنین انواع کباب ها مصرف کرد. شما میتوانید یک یا دو بار در روز با مصرف سماق باعث کاهش کلسترول و فشار خون خود شوید.
فواید سماق ترش
1. درمان بیماری های مفاصل
2. مبارزه با اسهال، خونریزی، سرماخوردگی، گلو درد و سل
3. مبارزه با پیری زودرس و بیماری ها
4. بهبود کنترل گلیسمی
5. مفید برای دیابت نوع 2
6. کاهش سطح قند خون
7.مبارزه با بیماری شریان های اصلی
8. درمان خارش پوست
9. خاصیت ضد میکروبی
10. آنتی اکسیدان قوی
11. مفید برای سلامتی چشم، گوش و قلب
12.کاهش سطح کلسترول بد
13. درمان آسم، زخم و پوکی استخوان
